เปลี่ยนท่า หน้ามืดบ่อย เช็กหน่อย...ความดันต่ำขณะเปลี่ยนท่าอันตรายไหม

 รู้จักภาวะความดันต่ำขณะเปลี่ยนท่า คืออะไร

          ภาวะความดันต่ำขณะเปลี่ยนท่า หรือที่ภาษาอังกฤษเรียกว่า Postural or Orthostatic Hypertension เป็นความผิดปกติของระบบไหลเวียนโลหิตเมื่อมีการเปลี่ยนท่าที่ฝืนต่อแรงโน้มถ่วงของโลก อธิบายง่าย ๆ ก็คือ โดยปกติแล้วหัวใจเราจะปั๊มเลือดไปเลี้ยงสมองในอัตราคงที่และสม่ำเสมอ หัวใจจะบีบตัวช้า ๆ ไม่ต้องทำงานหนัก แต่เมื่อใดก็ตามที่มีการเคลื่อนไหวร่างกายอย่างทันทีจนส่งผลให้ศีรษะกับหัวใจอยู่คนละระนาบกัน เช่น การนอนอยู่แล้วลุกขึ้นมากะทันหัน นั่งนาน ๆ แล้วผุดลุกขึ้นเร็ว ๆ หรือก้มหน้ากะทันหัน ระบบไหลเวียนเลือดก็ต้องปรับตัวเพื่อส่งเลือดไปเลี้ยงสมองให้ทัน ซึ่งในบางครั้งการเปลี่ยนจากท่านอนเป็นท่านั่ง เลือดจะไหลลงสู่ด้านล่างตามแรงโน้มถ่วงของโลก ทำให้ร่างกายดึงเลือดกลับไปเลี้ยงสมองไม่พอ ความดันเลือดต่ำทันที และส่งผลให้เกิดอาการวิงเวียน หน้ามืด เหมือนจะเป็นลมได้

          โดยนอกจากอาการหน้ามืดแล้ว บางคนอาจมีอาการใจสั่น หัวใจเต้นเร็วขึ้น เนื่องจากหัวใจกำลังพยายามปรับตัวและทำการสูบฉีดเลือดกลับเข้าสู่หัวใจเพื่อนำไปหล่อเลี้ยงสมองให้เร็วที่สุด  ซึ่งภาวะความดันตกขณะเปลี่ยนท่านี้ เป็นกระบวนการทำงานของระบบประสาทอัตโนมัติตามปกติ และร่างกายจะเข้าสู่ภาวะปกติได้เมื่อระบบประสาทอัตโนมัติเกิดความสมดุล ระบบไหลเวียนเลือดทำงานได้อย่างสม่ำเสมอ และเพียงพอต่อความต้องการของสมอง

          นั่นจึงเป็นคำตอบว่า เวลาก้มหน้าแล้วหน้ามืด หรือหันเร็ว ๆ แล้วเวียนหัว อาการเหล่านี้จะเกิดขึ้นเพียงชั่วระยะเวลาหนึ่งเท่านั้น ไม่ได้มีอาการวูบนาน ๆ ซึ่งก็ถือว่าภาวะนี้ไม่อันตรายต่อสุขภาพเท่าไรค่ะ เว้นเสียแต่ว่า เกิดอาการหน้ามืดแล้วล้มลงศีรษะฟาดพื้น หรือเกิดอาการวูบในกรณีที่อยู่ในสถานการณ์เสี่ยง ๆ อย่างริมถนน กำลังขับรถ หรือทำงานกับเครื่องจักรบางชนิด เป็นต้น 

ภาวะความดันต่ำขณะเปลี่ยนท่า ใครเสี่ยง 

          จริง ๆ แล้ว หากมีการเปลี่ยนท่าอย่างรวดเร็ว ทุกคนก็มีโอกาสเจอภาวะนี้ได้ แต่อาจมีคนบางกลุ่มที่มีโอกาสเสี่ยงมากกว่าเพื่อน เช่น 

          - ผู้สูงอายุ

          - ผู้ที่มีปัญหาโรคหัวใจ เช่น รายที่มีการเต้นของหัวใจช้ากว่าปกติ โรคลิ้นหัวใจ โรคหัวใจล้มเหลว

          - ผู้ป่วยโรคทางสมอง หรือระบบประสาท เช่น พาร์กินสัน โรคปลายประสาทอักเสบ

          - ผู้ป่วยโรคเบาหวาน หรือมีภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ เพราะเส้นประสาทที่ส่งสัญญาณการควบคุมความดันโลหิตเสียการทำงานจากพยาธิสภาพของโรค

          - ผู้ที่มีอาการความดันโลหิตต่ำ 

          - ผู้ที่มีปัญหาของต่อมไร้ท่อ เช่น ต่อมไทรอยด์หรือต่อมหมวกไตทำงานไม่มีประสิทธิภาพ

          - มีภาวะขาดน้ำ เช่น คนที่ดื่มน้ำน้อย, เจอภาวะอากาศร้อนทำให้สูญเสียน้ำมาก, ทำงานกลางแจ้ง, เล่นกีฬาจนเสียเหงื่อมาก, สูญเสียน้ำจากอาการท้องเสียอย่างรุนแรง อาเจียน ฯลฯ

          - ผู้ที่ดื่มสุราเรื้อรัง

          - ผลข้างเคียงจากยาบางชนิด เช่น การกินยารักษาความดันโลหิตสูง ยานอนหลับ ยารักษาโรคทางจิตเวชบางชนิด

ป้องกันได้ไหม ถ้าไม่อยากเปลี่ยนท่า หน้ามืด 

          อย่างไรก็ตาม อาการเปลี่ยนท่าแล้วหน้ามืดก็มีวิธีป้องกันไม่ให้ร่างกายตกอยู่ในสภาพดังกล่าวนะคะ โดยมีวิธีปฏิบัติตัวตามนี้เลย

          * เคลื่อนไหวร่างกายอย่างช้า ๆ ไม่รีบร้อนจนเกินไป โดยเฉพาะในผู้สูงอายุซึ่งระบบไหลเวียนเลือดอาจมีประสิทธิภาพลดลงกว่าวัยหนุ่มสาว

          * ดื่มน้ำเยอะ ๆ เพื่อช่วยให้ระบบไหลเวียนเลือดมีความคล่องตัวมากขึ้น

          * ออกกำลังกายแบบคาร์ดิโอบ่อย ๆ อย่างน้อยวันละ 30 นาทีขึ้นไป จะช่วยให้ระบบไหลเวียนเลือดและหัวใจแข็งแรงขึ้น

                 - คาร์ดิโอ วิธีออกกำลังกายดี ๆ ได้ทั้งฟิต แอนด์ เฟิร์ม กระตุ้นหัวใจให้แข็งแรง

          * รับประทานอาหารให้ครบ 5 หมู่ ตามหลักโภชนาการที่ดี โดยเฉพาะเพศหญิงควรต้องกินอาหารที่มีธาตุเหล็กสูง เพราะผู้หญิงมีโอกาสสูญเสียธาตุเหล็กในร่างกายมากกว่าเพศชาย เช่น การมีประจำเดือน หรือการตั้งครรภ์ ซึ่งเลือดจะถูกส่งไปเลี้ยงทารกในครรภ์เพิ่มขึ้น 

                 - อาหารบำรุงเลือด กินอย่างนี้สิป้องกันภาวะโรคโลหิตจาง

          * หากภาวะความดันต่ำขณะเปลี่ยนท่าเกิดจากการใช้ยา อาจปรึกษาแพทย์เพื่อลดขนาดยาลง

          อย่างไรก็ตาม หากใครยังข้องใจในอาการวูบของตัวเอง เกรงว่าจะส่อโรคร้ายแรงที่ควรต้องรีบรักษาหรือไม่ ลองมาเช็กสาเหตุของโรควูบดูก็ได้นะคะ 

                 - 10 สาเหตุโรควูบ อาการหน้ามืดเป็นลมที่อาจถึงตาย !